Dronten - Mechanisch Erfgoed Centrum (2031)

2.2 Functionele structuur

Het terrein van de voormalige groenvoerdrogerij is in 2002 door de gemeente Dronten opgekocht. Sindsdien heeft het terrein geen passende functie meer gehad. De kwaliteit van het terrein is daardoor sterk achteruitgegaan. Met de ontwikkeling van het Mechanische Erfgoed Centrum (MEC) wordt het terrein herontwikkeld door middel van een nieuwe economische drager die een stevige impuls geeft aan de vitaliteit van het gebied. Door de ontwikkeling wordt een verdere milieuschade door verpaupering van het terrein voorkomen.

Hoofdconcept  

Op het MEC wordt de relatie tussen mens en machine in beeld gebracht. In het erfgoedcentrum zijn machines uit het verleden zichtbaar en tastbaar tentoongesteld. De technische ontwikkeling van mechanisch erfgoed en de daaraan inherente innovatieve aspecten worden inzichtelijk voor een groot publiek. De provincie Flevoland zelf is een prachtig voorbeeld van de vernieuwende effecten die mechanisatie teweeg heeft gebracht. Zonder de hulp van machtige machines zouden de enorme Zuiderzeewerken nooit tot stand gebracht zijn. Daarom is Flevoland, als gebied zelf al een innovatie, zo geschikt om het MEC te vestigen.

Het MEC is vooral ook een ontmoetingsplaats en is als zodanig een platform voor kennisuitwisseling van gebruiken, verhalen en gewoonten.

Op het MEC worden de volgende onderwerpen centraal gesteld:

• Beleving van mechanisch erfgoed.
• Ruimte voor oude ambachten.
• Beleving van de polder.

Het MEC biedt in de eerste plaats ruimte aan de expositie en stalling van mechanisch erfgoed. Ook is er plek voor de bevordering en instandhouding van oude ambachten. De relatie van het erfgoed met de polder krijgt zijn uitwerking in een unieke uitkijk over de polder. Dankzij de grote invloed van de mechanisatie heeft Flevoland zich in een snel tempo kunnen ontwikkelen. De uitkijk over de polder geeft daar een zicht op. Zo levert het MEC niet alleen inzicht in het mechanisch erfgoed, maar ook in de ontwikkeling van de provincie en de relatie van het erfgoed met Flevoland. Dronten krijgt hiermee een terrein dat het behoud van mechanisch erfgoed, oude ambachten en de ontwikkeling van Flevoland centraal stelt.

Unieke ontwikkeling vult gat in markt

In de praktijk blijkt er behoefte te zijn aan betaalbare en middelgrote tentoonstellings- en stallingsruimte voor mechanisch erfgoed. Voor expositiemogelijkheden van mechanisch erfgoed bestaat het aanbod voornamelijk uit grote terreinen (zoals de RAI, de Jaarbeurs of de IJsselhallen) en anders kleine terreinen (te vergelijken met buurthuizen). Een tussenvariant blijkt niet aanwezig te zijn, hoewel daar wel vraag naar is. In Duitsland is al aangetoond dat er veel belangstelling is voor een concept als het MEC, namelijk met de "Meilenwerke" in onder andere Düsseldorf, Berlijn en Stuttgart. Het MEC vult dus een gat in de markt.

Met het MEC worden expositie- en stallingsmogelijkheden geboden voor een betaalbare ruimte op een middelgroot terrein. Ook is er ruimte voor evenementen. Voorbeelden van evenementen kunnen zijn ontmoetingen van Solexverenigingen, naaimachineclubs, autobeurs et cetera.

Het cultuurhistorische aspect van het mechanisch erfgoed wordt gekoppeld aan het oude ambacht. Immers, het oude ambacht is dé voorloper van mechanisatie. Tot slot wordt de relatie gelegd met de grote invloed van mechanisatie in de ontwikkeling van Flevoland. Hierbij richt het MEC zich op regionale, provinciale, nationale en zelfs internationale bezoekers. Zeker voor buitenlanders is het concept van het door de mens gecreëerde land heel bijzonder.

Het concept en de onderwerpen die daarin worden belicht, liggen in elkaars lijn en ondersteunen elkaar.

Bezoekers

De bezoekers staan centraal in het MEC. Zij kunnen het mechanisch erfgoed, de oude ambachten en het polderconcept zien én ervaren. Door de recreatieve invulling wordt ingezet op een breed publiek. Door middel van de exposities kan - op een ontspannen, en toch ook educatieve wijze - veel kennis worden verkregen en uitgewisseld.

Voor het MEC kan een onderscheid worden gemaakt in vier stromen van bezoekers:

• Gewone parkbezoekers.
• Stallingshouders.
• Georganiseerde toeristen.
• Bezoekers van evenementen.

Aanvulling op recreatief aanbod

De komst van het MEC heeft een toegevoegde waarde op het vlak van attracties en bezienswaardigheden binnen Flevoland. Uit trends blijkt dat er in Flevoland nog kansen liggen in de toeristisch-recreatieve sector. Het MEC voorziet in de behoefte aan een recreatieve voorziening die gedurende het gehele jaar en onder elke weersomstandigheid kan worden bezocht. Op het terrein worden overdekte bezienswaardigheden aangeboden.

De locatie ligt nabij de kern Dronten. Het is te verwachten dat bezoekers van het MEC hierdoor ook een bezoek brengen aan Dronten. In de omgeving van Dronten zijn diverse verblijfsrecreatieve terreinen. Het MEC voorziet ook in dagrecreatie voor deze recreanten.

Inrichtingsplan

Voor het MEC is een inrichtingsplan opgesteld. Dit inrichtingsplan is weergegeven op de afbeelding "Inrichtingsplan Mechanisch Erfgoed Centrum" en in Bijlage 2 Inrichtingsplan. Hier is de ruimtelijke structuur van de toekomstige functies in beeld gebracht.

Afbeelding: Inrichtingsplan Mechanisch Erfgoed Centrum

Centraal op het terrein is een expositieplein geprojecteerd. Dit vormt het middelpunt en de ontmoetingsplek van het MEC. Verder zijn ook op andere delen van het terrein mogelijkheden voor tentoonstelling en stalling. Ten behoeve van goed onderhoud van het mechanisch erfgoed is ook ruimte ingericht voor de technische ondersteuning van het mechanisch erfgoed.

Het torengebouw biedt bovenin een goed uitzicht op de omgeving; de structuren van het polderlandschap liggen aan de voeten. Het MEC ligt middenin het agrarisch productielandschap van Flevoland. Machines hebben een grote invloed (gehad en nog steeds) op de ontwikkelingen in de agrarische sector en de vormgeving van het landschap. Met de uitkijkmogelijkheden biedt het MEC op deze locatie een duidelijk zicht op een uniek stuk Nederland dat zonder mechanisatie niet op deze schaal tot ontwikkeling zou zijn gekomen.

De oude ambachten krijgen een geschikte plaats op het terrein. Het torengebouw biedt hiervoor goede mogelijkheden. Het torengebouw biedt tevens ruimte voor overige functies die ondersteunend zijn voor het totaalconcept van het MEC, zoals horeca en administratieve functies.

Opgemerkt wordt dat er dus ruimte is voor ondergeschikte administratieve ruimten. De gebouwen zijn niet geschikt voor reguliere kantoorfuncties die losstaan van het MEC. De ruimten zijn ingericht voor expositie en stalling. De gebouwen zijn onpraktisch, niet economisch verantwoord en daarmee niet voor de hand liggend om in gebruik te nemen als reguliere kantoorruimten. Ook de overige inrichting, zoals klimaatinstallaties, worden berekend op de aard van de expositieruimten. De gebouwen zijn daarmee ongeschikt om als reguliere kantoorruimte te gaan benutten.

Op het terrein wordt ook rekening gehouden met de jonge bezoekers. Zij worden op een speelse wijze in aanraking gebracht met de werking van machines. Daarnaast worden ook andere speelvoorzieningen aangebracht nabij het centraal gelegen expositieplein.

Het MEC-park ligt aan recreatieve routes. Door middel van een pont wordt het terrein aangesloten op de fietsroute ten noorden van de Lage Vaart. Door de aanwezigheid van het MEC wordt de aantrekkelijkheid van deze routes versterkt.

Natuurinclusief ontwerp

Voor de terreininrichting is een natuurinclusief ontwerp opgesteld. Hiermee wordt het leefgebied van ecologische soorten in en nabij het plangebied uitgebreid.

Afbeelding: Natuurinclusief ontwerp

Landschappelijke inpassing

De Lage Vaart is een ecologische verbindingszone. Het gebied tussen de Lage Vaart en de Dronterweg is grotendeels onderdeel van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Het plangebied is vanaf de Dronterweg gezien volledig omsloten met dichte begroeiing. Het plangebied is wel zichtbaar vanaf de Lage Vaart.

De activiteiten binnen het MEC-terrein zullen zich voornamelijk op en direct rondom het expositieplein afspelen. Langs de randen is het rustiger. De activiteiten direct langs de Lage Vaart zijn beperkt tot een kade voor het aanmeren van boten en een pontverbinding (langzaam verkeer) naar de overzijde.

De opzet met "stille" randen past goed bij de ligging in ecologisch waardevol gebied. De verstoring van aanwezige waardevolle diersoorten is beperkt. Deze opzet komt ook de beperking van uitstraling van licht naar buiten toe ten goede. Deze is minimaal aan de randen van het plangebied. De voorgenomen ontwikkeling is getoetst aan wetgeving en beleidskaders op het gebied van natuur, zie paragraaf 4.9.

Aan de oostzijde van het plangebied wordt een wadi gerealiseerd, aansluitend op de Lage Vaart en de omliggende bosgebieden. De wadi levert een bijdrage aan ecologie, aangezien met de wadi de verbinding tussen het plangebied en de omgeving wordt verbeterd omdat de barrière van het terrein wordt verminderd en het leefgebied van soorten wordt uitgebreid. Ook wordt met de wadi voorzien in de wateropgave. Zie hiervoor de paragrafen 4.6 en 4.9.

Inrichtingsplan

Bij de inrichting van het terrein wordt ingespeeld op het stoere en robuuste karakter van het MEC, met daarbij gebruik makend van duurzame en groene materialen en voorzieningen.

De langgerekte groene en natuurlijke zone met opgaande bomen waarin de locatie is gelegen, vormt de inspiratiebron om het groene karakter ook zo veel mogelijk over het terrein door te laten lopen. Sedumdaken en nieuwe bomen zorgen voor deze sfeer. Omhoog klimmend in en uitkijkend vanaf de uitkijktoren ervaar je de groene wereld van het bladerdek en de sedumdaken. Het hoogtepunt vormt de beleving van het karakteristieke landschap van de Flevopolder, met haar indrukwekkende openheid, fraaie rationele verkavelingen en ferme bosstroken.

Bijdrage aan ecologische waarden van de locatie en omgeving

De ontwikkeling levert tevens een ecologische meerwaarde van de locatie en de omgeving. In paragraaf 4.9 is dit weergegeven. In vergelijking met de huidige situatie waarbij het terrein grotendeels verhard is, is bij de ontwikkeling sprake van een toename van de natuurwaarden en verblijfplaatsen voor dieren en planten. Mede door het natuurinclusief ontwerp, de mitigerende maatregelen, de lijnvormige beplanting en bebouwing, de stille randen en de aanleg van de wadi worden meer soorten het gebied ingetrokken. De groenstructuren uit de omgeving worden doorgetrokken in het plangebied.

Bijdrage van het MEC aan de omgeving

De ontwikkeling draagt bij aan versterking van de as Dronten-Lelystad en daarbij ook aan de provinciaal aangewezen West-Oost as. In deze strook wordt gericht op verdere versterking van de sociaaleconomische, ecologische en landschappelijke kwaliteiten. Het MEC behoudt en versterkt deze kwaliteiten. Het terrein krijgt een nieuwe functie die bijdraagt aan het economisch draagvlak van Dronten. Op het terrein wordt ruimte geboden om te kunnen ondernemen zodat het MEC een toekomstbestendige ontwikkeling is.